Pałac Dzieduszyckich w Zarzeczu
Pałac Dzieduszyckich w Zarzeczu – w chwili obecnej Muzeum Dzieduszyckich, stanowiące placówkę zamiejscową Muzeum „Kamienica Orsettich” w Jarosławiu.
Pałac położony jest w malowniczym parku ze stawem. Zauroczona rosnącym tu drzewostanem Magdalena z Dzieduszyckich Morska zapragnęła wznieść w tym miejscu wiejską rezydencję. Prace budowlane ruszyły w 1817 roku, a głównym architektem przedsięwzięcia został Christian Piotr Aigner (nadworny projektant Czartoryskich i Lubomirskich). Pałac charakteryzuje się bogatymi zdobieniami ornamentowymi nawiązującymi do sztuki Greków i Rzymian, a od strony południowej w bryłę obiektu wkomponowana jest okrągła baszta otoczona kolumnami. Od wschodu do pałacu przylega oranżeria.
Posiadłość należała do rodziny aż do roku 1944, w tymże jednak roku na mocy dekretu o reformie rolnej rodzina Dzieduszyckich została pozbawiona swych dóbr i wyrzucona z majątku. Dopiero w latach 80-tych XX wieku przeprowadzono remont niszczejącego kompleksu pałacowego, a w 2007 roku Związek Rodowy Dzieduszyckich podpisał porozumienie z władzami lokalnymi, na mocy którego w pałacu rozpoczęto tworzenie Muzeum Dzieduszyckich. Ród zrzekł się praw do majątku na korzyść powstającej placówki.
W muzeum wyeksponowano sylwetki poszczególnych postaci z rodu Dzieduszyckich. Zobaczyć można również częściowo odtworzone wnętrza pałacu w Zarzeczu, pokazujące wyposażenie charakterystyczne dla XIX-wiecznych siedzib arystokratycznych, między innymi oryginalna fajczarnia, krzesła medalionowe, biureczko z kałamarzem i piórem, kilimy huculskie i ceramika pokucka. W sali słonecznikowej (zwanej również wenecką) oraz w sali rotundowej zachowały się oryginalne posadzka (parkiet z pięciu rodzajów drewna), meble oraz sztukaterie projektu fundatorki pałacu, Magdaleny z Dzieduszyckich Morskiej.
Lokalizacja: Zarzecze, powiat przeworski, gmina Zarzecze
